Wigilia i święta Bożego Narodzenia są za pasem. Już w przyszłym tygodniu zasiądziemy do przyozdobionych stołów rozstawionych obok rozświetlonych choinek, a nasze domy będzie wypełniał zapach barszczu i korzennych pierników. Niestety, pandemia SARS-CoV-2 nie ustępuje, ale odpowiednie działania mogą sprawić, że zbliżający się radosny czas będzie bezpieczny. Jak więc spędzić święta w czasie pandemii bezpiecznie?

Po pierwsze – szczepienie

Szczepienie jest najlepszą metodą zapobiegania infekcji oraz ochroną przed ciężkim przebiegiem zakażenia i zgonem. Obecnie w Europie, a tym samym w Polsce, do użytku dopuszczone są cztery szczepionki:

• Comirnaty – produkowana we współpracy dwóch firm BioNTech i Pfizer opierająca się na technologii mRNA
• Spikevax –  produkowana przez amerykańską firmę Moderna również opierająca się na technologii mRNA
• Vaxzevria – firmyAstraZeneca opierająca się na technologii wektorowej
• Johnson & Johnson/Janssen – jednodawkowa szczepionka opierająca się na technologii wektorowej

Każda z wyżej wymienionych szczepionek oferuje wysoką ochronę przed hospitalizacją oraz zgonem z powodu ciężkiego przebiegu zakażenia. Pierwsze dane dotyczące efektywności szczepionek mRNA były bardzo zadowalające, a ich skuteczność szacowana była na nawet 95-96%. Niestety z jednej strony po pewnym czasie od szczepienia odporność naturalnie spada, a z drugiej prawdopodobnie nowe warianty wirusa mają większą skłonność do wywoływania tak zwanych infekcji z przełamania. Na szczęście ochrona przed ciężkim przebiegiem dalej pozostaje bardzo wysoka. Dobrą informacją jest jednak fakt, że podanie trzeciej dawki szczepionki przywraca wysoką odporność, chroniąc w wysokim stopniu nie tylko przed hospitalizacją, ale także przed lekkim przebiegiem. Szczególnie osoby, które mają obniżoną odporność powinny przyjąć trzecią dawkę szczepionki. Wbrew niektórym głosom potrzeba podania trzeciej dawki nie świadczy o nieskuteczności szczepień. W świecie medycyny często używa się szczepionek, które wymagają podania kilku dawek – jest tak na przykład w przypadku szczepionki przeciwko krztuścowi, błonicy i tężcowi. 

Po drugie – maseczka

Maseczki są skuteczne w obniżaniu ryzyka zakażenia się chorobami przenoszonymi drogą kropelkową – nie tylko koronawirusem, ale również grypą czy wirusami wywołującymi przeziębienie. Warto jednak zaznaczyć, że popularne maseczki materiałowe nie dają odpowiednio wysokiej ochrony. Należy wybierać więc maseczki medyczne. Obecnie powszechnie dostępne są zarówno maseczki chirurgiczne jak i maski FFP2. Pamiętajmy o prawidłowym sposobie noszenia. Najpopularniejsza maseczka chirurgiczna ma najczęściej jedną stronę białą, która jest hydrofilna, a tym samym pochłania wszystkie aerozole, które wydychamy. Powinna ona być skierowana w stronę naszych ust w przeciwieństwie do strony o kolorze niebieskim. Ta z kolei jest warstwą hydrofobową, która utrudnia osadzanie się na niej drobnoustrojów przenoszonych drogą kropelkową.

Które maseczki jednak wybrać?

Maski FFP2 choć są mniej wygodne, to zapewniają znacznie wyższą ochronę dla osoby je noszącej. Filtrują one minimum 94% aerozolu. Obecnie maski te są niedrogie oraz łatwo dostępne. Należy również pamiętać, aby zakrywać maską nos i usta, a także nie nosić jej dłużej niż sugeruje producent. Odpowiednie noszenie maski pomoże znacząco zminimalizować ryzyko zakażenia się w tłocznym sklepie bądź pełnym pociągu. Choć święta w czasie pandemii są w wielu firmach czasem wzmożonej aktywności, to wielu pracodawców oferuje możliwość pracowania zdalnie. Jeżeli jest więc to możliwe to warto przejść na home-office lub wziąć wolne w przedświątecznych dniach. Pamiętajmy również o zachowaniu odstępu od innych, co zmniejsza szansę na transmisję zakażenia. Wykazano, że utrzymanie dystansu pozwala odciążyć w pewnym stopniu służbę zdrowia, dzięki czemu więcej chorych będzie miało szansę na uzyskanie pomocy w razie ciężkiego przebiegu choroby.

Po trzecie – test

W przypadku wystąpienia objawów zakażenia wirusem SARS-CoV-2 należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym. Stwierdzi on, czy są przesłanki do zrobienia testu oraz skieruje Państwa na niego. Ponadto warto rozważyć wykonanie szybkich testów antygenowych przed spotkaniem rodzinnym u każdego z członków rodziny. Choć testy te mają ograniczoną czułość, czyli zdolność do wskazywania osób chorych jako chore, to dają bardzo wysoką szansę na wychwycenie bezobjawowej infekcji. Testy antygenowe są co prawda nieco mniej skuteczne od testów PCR, ale za to czas oczekiwania na ich wynik jest krótszy, a koszt znacznie niższy. Pozwoli to na spędzenie tego pięknego czasu znacznie bezpieczniej. Testy takie można zakupić przez internet i wykonać samodzielnie bądź wykonać w laboratorium. Warto jednak skorzystać z tej drugiej opcji, gdyż technika pobrania materiału do badania jest kluczowa dla prawidłowego wyniku.

Połącz metody

Niestety żadna z wyżej wymienionych metod nie oferuje stuprocentowej skuteczności. Nie znaczy to jednak, że powinno się nie skorzystać z żadnej z nich. Ich połączenie znacząco redukuje ryzyko zakażenia się wirusem oraz ewentualnego ciężkiego przebiegu. Święta w czasie pandemii to wciąż niezwykły okres. Niech piękny czas Bożego Narodzenia i Nowego Roku będzie czasem bezpiecznym, a Nowy Rok pełen zdrowia. Aby jednak tak było, należy nie lekceważyć panującej sytuacji epidemiologicznej i podchodzić do niej z rozsądkiem korzystając z dobrodziejstw nauki.