Co to jest triada aspirynowa i dlaczego jest ważna?

Nadwrażliwość to reakcja organizmu na kontakt z czynnikiem, który jest uważany za obcy lub szkodliwy. Alergie kojarzymy głównie męczącym katarem oraz zaczerwienionym spojówkami, których sprawcą są pylące roślin na wiosnę. Drugą najczęściej rozumianą alergią jest nietolerancja organizmu na wybrany produkt spożywczy, czyli tak zwana alergia pokarmowa. Czy zastanawiałeś się, na co jeszcze Twój organizm może reagować intensywniej? Tu pojawia się magiczne hasło, o którym może jeszcze nie słyszałeś. Triada aspirynowa, co to takiego? To zespół objawów występujących łącznie w postaci polipów nosa, astmy oskrzelowej oraz nadwrażliwości na popularne leki przeciwzapalne zwane NLPZ. Tajemnicze NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne, to zwykła aspiryna i wszelkie jej pochodne, jak również leki przeciwbólowe typu Naproxen. 

Triada aspirynowa jest też rozumiana jako połączenie trzech leków, które zawierają aspirynę w swoim składzie: aspiryny, klopidogrelu oraz heparyny niskocząsteczkowej. Niemała dawka wiedzy farmakologiczne pomoże Ci łatwiej zrozumieć ten temat. Wspomnianą kombinację leków stosuje się w celu zmniejszenia ryzyka zakrzepicy oraz zawału serca u pacjentów z chorobą wieńcową. Jak powszechnie wiadomo, aspiryna działa przede wszystkim jako lek przeciwzakrzepowy i przeciwbólowy, natomiast klopidogrel jako inhibitor płytek krwi. Heparyna niskocząsteczkowa działa jako lek przeciwzakrzepowy. Triada aspirynowa jest stosowana zarówno w celu zapobiegania chorobom serca, jak i w ich leczeniu. 

Historia odkrycia aspiryny i jej zastosowania w medycynie

Aspiryna to lek, który nietrudno  spotkać w prawie każdym domu. Dobrze znamy ją z reklam, poleceń lekarzy, członków rodziny czy znajomych. Mimo, że każdy o niej słyszał i jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i najczęściej stosowanych leków w domowej apteczce, czy wiesz skąd się tak naprawdę wzięła? Przenieśmy się na chwilę do starożytnej Grecji i Egiptu, bo to właśnie tam sięga historia odkrycia aspiryny. Starożytni Grecy i Egipcjanie stosowali korę wierzby jako naturalne źródło kwasu salicylowego, który był używany w leczeniu bólu i gorączki. Jednakże dopiero w XIX wieku, właściwe odkrycie aspiryny miało miejsce. W 1897 roku niemiecki chemik Felix Hoffmann, rozpoczął poszukiwania lepszego leku przeciwbólowego dla swojego ojca, który miał problemy żołądkowe po stosowaniu kwasu salicylowego. Hoffman opracował nową formułę, łącząc kwas salicylowy z octanem, co doprowadziło do powstania acetylosalicylowego, który okazał się skuteczniejszy i mniej szkodliwy dla żołądka.

Triada aspirynowa – patogeneza 

Ciężko odpowiedzieć na pytanie skąd tak naprawdę bierze się triada aspirynowa. Nie ma jednej znanej przyczyny. Przypuszcza się, że predyspozycja może wynikać z genetyki i warunków środowiska pacjenta. Jednak badania wykazały, że ludzie są bardziej narażeni na to, jeśli mają również astmę, nawracające przypadki polipów nosa i infekcje zatok.

Nie u każdego chorego na astmę triada Samtera może się rozwinąć. Badania pokazują, że dorośli astmatycy mają 7% szans na rozwój przypadłości, podczas gdy ludzie z ciężka astma 15% prawdopodobnie będzie wykazywało nadwrażliwość. Osoby z astmą i polipami nosa mają do 40% szans na to.

Jak działa aspiryna?

Aspiryna działa jako lek przeciwbólowy dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym, przeciwgorączkowym i przeciwpłytkowym. Aspiryna blokuje aktywność enzymu cyklooksygenazy. Co z tego wynika? Zablokowany enzym cyklooksygenazy hamuje wytwarzanie prostaglandyn. Z kolei prostaglandyny wiążą się z bólem, stanami zapalnymi i gorączką.

Czy wiesz, że jest stosuje się ją w leczeniu bólu związane z chorobami reumatycznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów i choroba zwyrodnieniowa stawów? Zmniejsza stan zapalny w stawach, co prowadzi do zmniejszenia bólu i sztywności.

Dodatkowo warto wspomnieć, że aspiryna działa przeciwpłytkowo, co oznacza, że ​​zapobiega tworzeniu się skrzepów krwi w naczyniach krwionośnych. Dlatego jest często przepisywana pacjentom z chorobami serca i naczyń krwionośnych, takimi jak choroba wieńcowa, zawał serca i udar mózgu, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia zawału serca lub udaru mózgu.

Co warto zapamiętać o triadzie aspirynowej?

Triada aspirynowa jest zwana również triadą Samter. Charakteryzuje się trzema objawami: 

Astma oskrzelowa – objawiająca się dusznościami, świszczącym oddechem, kaszlem i uciskiem w klatce piersiowej.

Pokrzywka – występująca jako swędzące, czerwone i obrzęknięte plamy na skórze.

Polipy nosa – występujące jako polipy w nosie, które mogą powodować przekrwienie, zatkany nos i problemy z oddychaniem. 

Pacjent, który cierpi na triadę aspirynową, po zażyciu aspiryny lub innego NLPZ, może doświadczyć niepożądanej reakcji, która spowoduje problemy z górnymi i dolnymi drogami oddechowymi. Reakcja występuje zwykle w ciągu 30–120 minut po zażyciu aspiryny i może być poważna. 

Triada aspirynowa – objawy

Objawy dotyczące górnych dróg oddechowych: 

• Zatkanie nosa;
• ból głowy i zatok;
• kichanie;
• zatkany nos lub katar;
• utrata zapachu lub smaku.

Objawy dotyczące dolnych dróg oddechowych:

• Świszczący oddech;
• kaszel;
• ucisk w klatce piersiowej;
• trudności z oddychaniem.

Czy triada aspirynowa zagraża życiu pacjenta? 

Zdrowie pacjenta, to nie tylko zdrowie fizyczne, to również zdrowie psychiczne i komfort jego życia. Choroba układu oddechowego zaostrzona przez aspirynę (AERD) to przewlekła choroba, która może powodować ciągłe objawy. Objawy te mogą być poważne, wpływając na jakość życia osób z AERD, a znalezienie odpowiedniej kombinacji terapii może być trudne.

Pacjenci z astmą oskrzelową, którzy mają triadę aspirynową, po zastosowaniu aspiryny lub innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych mogą doznać silnej reakcję alergiczną. Objawia się dusznościami, obrzękiem krtani, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego. W takim przypadku konieczne jest natychmiastowe udzielenie pomocy medycznej.

Dlatego bardzo ważne jest, aby pacjenci, którzy mają nadwrażliwość na aspirynę lub triadę aspirynową, informowali swojego lekarza o swoim stanie zdrowia i o tym, że nie mogą stosować aspiryny ani innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Lekarz może wtedy przepisać inne leki, które nie będą wywoływały reakcji alergicznych ani zaostrzeń choroby układu oddechowego.

Dieta aspirynowa – co można jeść? 

Przede wszystkim dieta o niskiej zawartości kwasu salicylowego mogą być dobrze tolerowane przez uczulonego. Pacjenci nie muszą wykluczać z diety zawrotnej ilości różnych pokarmów. Wystarczy, że będą spożywać w małych ilościach produkty, które zawierają kwas salicylowy. Zasada ta odnosi się między innymi do dojrzałych owoców, u których ilość salicylanów maleje wraz z procesem dojrzewania, i ugotowanych warzyw (gotowanie obniża zawartość salicylanów). 

Flawonoidy to naturalne substancje, które występują w wielu produktach spożywczych, takich jak owoce, warzywa, orzechy i czekolada. Mogą łagodzić objawy triady aspirynowej, dlatego warto włączyć je do swojej diety. Warto również ograniczyć spożywanie produktów mlecznych. Niektórzy pacjenci z triadą aspirynową mogą mieć nadwrażliwość na białka mleka krowiego. Korzystnie wpływa również ograniczenie spożywania alkoholu. Warto go ograniczyć lub całkiem zrezygnować. 

Triada aspirynowa – rozwój w medycynie

W ostatnich latach rozwój w medycynie w zakresie triady aspirynowej skupia się na bardziej skutecznych metodach diagnozowania i leczenia choroby. Wiele badań skupia się na identyfikacji biomarkerów. Mogą pomóc w szybszym i dokładniejszym diagnozowaniu triady aspirynowej oraz lepiej zrozumieć mechanizmy choroby. 

Osoby, które cierpią na chorobę układu oddechowego zaostrzoną przez aspirynę zazwyczaj muszą codziennie przyjmować leki. Dzięki temu łatwiej radzą sobie z objawami. Zaleca są różne zabiegi w połączeniu ze sobą. Warto zwrócić się do specjalisty po więcej konkretnych informacji z tego zakresu.