Każdy sport wiąże się z pewnym ryzykiem, a bezpieczne nurkowanie wymaga odpowiednich umiejętności i przygotowań oraz dobrego stanu zdrowia. Ważne jest zrozumienie, jak nurkowanie wpływa na nasze ciało i jak zapobiegać potencjalnym zagrożeniom. W miarę zanurzania się, ciśnienie wody rośnie, co wymaga dostarczania mieszanki oddechowej pod odpowiednim ciśnieniem. Bezpieczne oddychanie pod wodą jest możliwe przy dobrze zaplanowanym nurkowaniu i przestrzeganiu limitów głębokości, czasu i prędkości wynurzania, aby uniknąć choroby dekompresyjnej.
Czym jest barotrauma?
Barotrauma jest urazem spowodowanym nagłą zmianą ciśnienia w otoczeniu, który może dotyczyć zarówno zatok, jak i uszu. Objawy barotraumy mogą obejmować ból ucha i głowy, uczucie zatkania ucha, problemy ze słuchem. Również inne dolegliwości związane z uszkodzeniem struktur ucha wewnętrznego. Po przeziębieniu lub grypie, gdy dochodzi do zatkania trąbek słuchowych, może wystąpić zmniejszenie słuchu. Przyczyną jest zmiana ciśnienia w uszach, co może zaburzyć przenoszenie dźwięków w głąb ucha lub potencjalnie uszkodzić struktury ślimaka lub nerw słuchowy. W przypadku urazu ciśnieniowego, różnice ciśnienia mogą spowodować uszkodzenia struktur ucha wewnętrznego. Objawia się to silnym bólem, zawrotami głowy oraz problemami z równowagą. Zazwyczaj barotrauma dotyka także zatoki czołowe, powodując rozpierający ból w okolicy czołowej oraz możliwe wynaczynienie krwi do jamy zatok.
Aby zapobiec barotraumie zatok i uszu, szczególnie podczas infekcji, zaleca się stosowanie odpowiednich leków, zgłaszanie się do lekarza w przypadku przytkania uszu lub zatok. Ponadto stosowanie płynów do płukania zatok o właściwościach przeciwzapalnych, które są dostępne bez recepty. W przypadku poważniejszych objawów lekarz może zalecić leczenie przyczynowe. Eliminuje ono podstawową przyczynę dolegliwości, na przykład stosowanie antybiotyków w przypadku stanów zapalnych zatok lub niedrożności trąbek słuchowych.
Bezpieczne nurkowanie – od czego zacząć?
Początkujący nurkowie muszą szybko opanować metody wyrównywania ciśnień, aby móc bezpiecznie przebywać na różnych głębokościach. Niestety, niekiedy choroby nieżytowe lub specyficzna budowa anatomiczna górnych dróg oddechowych uniemożliwiają prawidłowe wyrównanie ciśnienia. Co w konsekwencji może skutkować koniecznością rezygnacji z pasji do nurkowania lub znacznym ograniczeniem jej praktykowania. Pamiętaj, aby nie bagatelizować objawów, które mogą być sygnałem poważnych zaburzeń zdrowotnych wymagających dokładnej diagnostyki oraz natychmiastowego leczenia. Objawy takie jak zawroty głowy, uczucie pełności w uchu, szumy uszne czy pogorszenie słuchu mogą być wstępnymi symptomami, na które należy zwrócić szczególną uwagę.
Jeśli chcesz rozpocząć przygodę i podjąć bezpieczne nurkowanie warto z pomocą małoinwazyjnych badań endoskopowych ocenić stan górnych dróg oddechowych oraz warunki anatomiczne jam nosa i nosogardła. Dzięki temu dowiesz się o ewentualnych problemów przy próbie wyrównywania ciśnień. Ci, którzy cierpią na uporczywe dolegliwości laryngologiczne, ograniczające uprawianie tego sportu lub u których wystąpiły jakiekolwiek objawy laryngologiczne podczas nurkowania, powinni rozważyć natychmiastową konsultacje laryngologiczną.
Dlaczego nurkowanie nie zawsze jest bezpieczne?
Laryngologia podkreśla istotne przyczyny uszkodzeń tkanek ucha środkowego i zatok. Najczęstszymi powodami uszkodzeń ucha u nurków są niedrożność trąbki słuchowej, wywołana nieżytem, obrzękami, stanami zapalnymi, alergią oraz skrzywioną przegrodą nosową, oraz niedrożność przewodu słuchowego zewnętrznego spowodowana obecnością ciała obcego w uchu lub powstaniem korka woszczynowego.
Uszkodzenia zatok mogą być wynikiem obecności polipów, poważnego skrzywienia przegrody nosowej, zapalenia zatok przynosowych lub nieżytu i zapalenia nosa. Aby uniknąć problemów zdrowotnych związanych z nurkowaniem, zaleca się powstrzymanie się od tej aktywności podczas występowania wymienionych dolegliwości. W przypadku wystąpienia dyskomfortu podczas zanurzenia, zaleca się przerwanie nurkowania, aby zapobiec uszkodzeniom ucha i zatok, które mogą być spowodowane różnicą ciśnień.
Na czym polega bezpieczne nurkowanie?
Bezpieczne nurkowanie wymaga specyficznych umiejętności psychicznych. Kluczowe są dojrzałość, dyscyplina, zdolność szybkiej i obiektywnej oceny sytuacji oraz krytyczne spojrzenie na własne umiejętności. Istotne jest także odporność na stres oraz umiejętność działania w warunkach presji czasu. Gdy nurkownik spotyka na dnie fascynujący wrak leżący „tylko” kilka czy kilkanaście metrów poniżej bezpiecznej granicy, musi powstrzymać pokusę zejścia głębiej. Znając swoje limity czasowe pod wodą, aby uniknąć choroby dekompresyjnej, nie wolno zwlekać z wynurzeniem. Nawet jeśli oznacza to utratę szansy na idealne zdjęcie!
Jednym z największych wrogów nurka jest panika. Nawet niewielkie problemy ze sprzętem lub uraz mogą zakończyć się tragicznie, jeśli osoba poszkodowana zacznie działać chaotycznie. Uszkodzenie maski czy przewodu można zazwyczaj naprawić, pod warunkiem że nurkownik zachowuje spokój i nie popełnia błędów, które mogą pogorszyć sytuację. Przed podjęciem decyzji o nurkowaniu, należy najpierw zadać sobie pytanie. Jeśli w trakcie treningu lub samodzielnego nurkowania pojawia się panika, niezbędne jest poszukanie pomocy specjalisty, doświadczonego instruktora lub psychologa. Istotne jest rozróżnienie między zdrowym strachem, który motywuje do odpowiednich działań i chroni przed niebezpieczeństwem, a lękiem paraliżującym, który może prowadzić do nielogicznych zachowań.