Czym jest chrypka?
Chrypka jest spowodowana nieprawidłowymi drganiami strun głosowych, które występują wraz z niepłynnym przepływem powietrza w okolicach krtani. Często podczas chrypki możemy również odczuwać suchość w ustach oraz nieprzyjemne drapanie w gardle. Pojawienie się chrypki jest całkowicie normalne, na przykład u osób pracujących w zawodach wymagających głośnego mówienia przez dłuższy czas, gdzie nadużywają swojego narządu mowy. Takie zaburzenie może być spowodowane zmianami w strunach głosowych, na przykład w wyniku wirusowego zapalenia górnych dróg oddechowych. Jeśli chrypka utrzymuje się przez więcej niż cztery tygodnie, warto udać się do laryngologa. Oczywiście nie należy od razu wpadać w panikę, ponieważ istnieją różne przyczyny chrypki.
Skąd się bierze chrypka? Przyczyny chrypki
Gardło jest jednym z narządów, które bardzo łatwo ulegają infekcjom. Ból gardła najczęściej spowodowany jest przez takie czynniki jak infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze oraz inne. Jednym z tych czynników jest nadwyrężanie gardła, które może prowadzić do wystąpienia chrypki. Z medycznego punktu widzenia, chrypka pojawia się, gdy struny głosowe nie funkcjonują prawidłowo. Powoduje to zaburzenia w przepływie powietrza przez fałdy głosowe. W praktyce objawia się to suchością, pieczeniem i ogólnym uczuciem dyskomfortu w gardle. Często nadmierna eksploatacja strun głosowych jest głównym czynnikiem powodującym chrypkę. Szczególnie zwraca się na to uwagę u osób, które zawodowo używają gardła. Do tej grupy społeczeństwa należą nauczyciele, piosenkarze, aktorzy, czy lektorzy. Długotrwałe i głośne mówienie to prekursor do powstania chrypki.
Oprócz tego gardło narażamy też w inny sposób. Szczególnie latem, kiedy wysoka temperatura i suche powietrze daje w kość, sięgamy po zimne napoje. Z kolei zimą nasz układ oddechowy narażony jest na zimne powietrze, które bezpośrednio przyczynia się do wystąpienia chrypki. Dodatkowo zanieczyszczone i suche powietrze oraz narażenie na dym tytoniowy sprzyjają również pojawieniu się chrypki.
Palenie papierosów, a chrypka
W ostatnich latach liczba Polaków, którzy palą w ostatnich latach zmniejsza się. Powszechnie z nałogiem tym łączymy raka płuca. Skojarzenie to, choć poprawne, jest niepełne. Z nikotynizmem powiązany jest cały szereg negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Czy wiesz, że palenie papierosów jest jednym z głównych czynników ryzyka powstawania chrypki? Dym tytoniowy zawiera wiele substancji chemicznych i drażniących, które mogą powodować podrażnienie i uszkodzenie strun głosowych oraz gardła. Regularne wdychanie dymu tytoniowego może prowadzi do stanów zapalnych górnych drogach oddechowych. To z kolei objawia się chrypką.
Substancje chemiczne obecne w dymie papierosowym drażnią błony śluzowe gardła, powodując obrzęk, suchość i podrażnienie. Funkcjonowanie strun głosowych jest osłabione, pojawiają się zaburzenia w ich drganiach i w konsekwencji chrypka. Ponadto, palenie papierosów może osłabiać naturalne mechanizmy ochronne gardła, czyniąc je bardziej podatnym na infekcje i uszkodzenia.
Długotrwały nałóg tytoniowy zwiększa ryzyko wystąpienia przewlekłej chrypki oraz innych poważnych schorzeń, takich jak przewlekłe zapalenie gardła czy raka krtani. Dlatego ważne jest, aby zrezygnować z palenia papierosów lub unikać ekspozycji na dym tytoniowy, jeśli chcemy zmniejszyć ryzyko wystąpienia chrypki i innych problemów zdrowotnych związanych z gardłem.
Inne przyczyny chrypki
- Chrypka może być spowodowana różnymi czynnikami, takimi jak:
- Reakcje alergiczne u osób podatnych na tego rodzaju reakcje.
- Zapalenie stawu pierścienno-nalewkowego, które może wystąpić w wyniku dny moczanowej, reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) lub tocznia rumieniowatego układowego.
- Refluks żołądkowo-przełykowy, czyli cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku.
- Uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego, które może być spowodowane nowotworem, neuropatią cukrzycową lub uciskiem ze strony powiększonego lewego przedsionka serca.
- Zapalenie krtani, w którym dochodzi do jednoczesnego zapalenia i obrzęku fałdów głosowych, będącego wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej.
- Przekrwienie krtani i obrzęk fałdów głosowych, które mogą być spowodowane niekorzystnym wpływem ekstremalnych warunków pogodowych, takich jak wiatr, wilgoć czy mróz.
- Przeciążenie i nadwyrężenie fałdów głosowych, które może wynikać z długotrwałych rozmów, nadmiernego krzyku, śpiewu itp.
- Przewlekły alkoholizm.
- Stany po intubacji mechanicznej, wentylacji lub po bronchoskopii.
- Niedoczynność tarczycy, która może prowadzić do osłabienia siły mięśniowej i zmniejszenia napięcia fałdów głosowych, co może objawiać się chrypką.
- Wpływ toksycznych oparów lub wyziewów na gardło.
- Ogólne osłabienie organizmu.
Warto pamiętać, że przyczyny chrypki u każdego pacjenta mogą być inne. W przypadku kiedy objaw utrzymuje się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem w celu ustalenia dokładnej przyczyny i odpowiedniego leczenia.
Rodzaje chrypki
Chrypka zazwyczaj występuje w dwóch formach: krótkotrwałej i przewlekłej. W przypadku krótkotrwałej chrypki, jej przyczyną często jest nadwyrężenie głosu lub występowanie choroby dróg oddechowych. W takiej sytuacji zazwyczaj ustępuje wraz z wyzdrowieniem lub wyleczeniem choroby. Natomiast, gdy chrypka utrzymuje się przez dłuższy okres, czyli ponad cztery tygodnie, jest to sygnał, że należy skonsultować się z lekarzem. Przewlekła chrypka może być objawem poważniejszych schorzeń lub problemów zdrowotnych, dlatego jest ważne przeprowadzenie odpowiedniej diagnostyki. Istnieje szansa, że przyczyna przewlekłej chrypki jest bardziej złożona i wymaga specjalistycznej opieki medycznej.
Wizyta u lekarza laryngologa jest zalecana, gdy chrypka utrzymuje się przez dłuższy czas. Badanie lekarskie i ewentualne dodatkowe badania mogą pomóc zidentyfikować przyczynę przewlekłej chrypki oraz opracować odpowiedni plan leczenia. Pamiętaj, aby nie bagatelizować utrzymującej się chrypki, ponieważ może być ona objawem poważniejszych schorzeń.
Po pierwsze: zapobiegaj!
- Profilaktyka jest kluczem do sukcesu, jeśli chodzi o uniknięcie wielu problemów z gardłem, w tym chrypki.
- Unikaj nadmiernego obciążania strun głosowych. Stosuj zdrowe nawyki mówienia, unikaj krzyków i długotrwałego wysiłku głosowego.
- Regularnie nawadniaj gardło! Pij wodę mineralną z dodatkami, takimi jak miód, aloes, cytryna czy syrop malinowy. Dzięki temu nawilżysz gardło, co przełoży się na prawidłową pracę strun głosowych.
- Dbaj o wilgotność powietrza w pomieszczeniach, w których przebywasz. Szczególnie istotne jest to, jeśli chodzi o dzieci. Suche powietrze może podrażniać gardło i sprzyjać pojawieniu się chrypki. Dobrym rozwiązaniem są nawilżacze powietrze.
- Ogranicz spożywanie alkoholu i zrezygnuj z palenia papierosów!