Dzień 27 lutego poświęcony jest świadomości na temat anosmii, czyli stanu, w którym pacjent traci całkowicie zdolność do wyczuwania zapachów. Anosmia może być obecna od urodzenia lub pojawić się w późniejszym życiu dorosłym. Co dokładnie kryje się za tą przypadłością i jakie są przyczyny anosmii? Czytaj więcej!

Przyczyny anosmii

1. Anosmia może mieć charakter przejściowy lub trwały. Chyba każdy się zgodzi z twierdzeniem, że zaburzenia węchu mają istotny wpływ na jakość życia. Osoby dotknięte anosmią często doświadczają pogorszenia samopoczucia, utraty apetytu oraz trudności w relacjach społecznych. Ponadto, są one bardziej podatne na zaburzenia lękowe i depresyjne.
2. Wyróżniamy wiele potencjalnych przyczyn osłabienia lub utraty zdolności węchowej. Najczęstszym powodem tego rodzaju zaburzeń jest infekcja nosa lub zatok. Infekcja prowadzi do stanu zapalnego w obrębie nabłonka węchowego oraz utrudnia przepływu substancji zapachowych przez drogi nosowe. Polipy nosa lub deformacje przegrody nosowej mogą również uniemożliwić swobodne przechodzenie zapachów w kierunku obszaru węchowego.
3. Urazy są kolejną częstą przyczyną utraty węchu, mogą prowadzić do różnych powikłań, takich jak niedrożność dróg nosowych, zaburzenia przewodzenia bodźców przez nerwy obwodowe lub ich przetwarzania przez mózg. Zranienia twarzoczaszki mogą uszkodzić nerwy odpowiedzialne za węch, podczas gdy urazy mózgu mogą wpływać na bezpośrednią funkcję ośrodkowego układu nerwowego odpowiedzialnego za odczuwanie zapachów.
4. Choroby neurologiczne oraz stany związane z degeneracją komórek nerwowych, takie jak Alzheimer, Parkinson, otępienie z ciałami Lewy’ego, stwardnienie rozsiane czy cukrzyca, także mogą prowadzić do utraty węchu. Często anosmia jest jednym z objawów guzów mózgu uciskających na obszar odpowiedzialny za węch.
5. Toksyny chemiczne używane w przemyśle oraz niektóre leki mogą również osłabić lub zahamować zdolność węchu.
6. Osoby palące przez długi czas są bardziej narażone na utratę węchu z powodu długotrwałego narażenia na dym tytoniowy.
7. Ryzyko wystąpienia zaburzeń węchu wzrasta również wraz z wiekiem, ponieważ wraz z procesem starzenia następuje utrata komórek w obszarze węchowym, co prowadzi do zmniejszenia wrażliwości na zapachy.

Anosmia – jakie badania należy wykonać?

Przyczyny anosmii mają korzenie w różnych schorzeniach, o czym już wiesz z powyższego akapitu. Jednak czy można coś zaradzić, aby pozbyć się uciążliwej dolegliwości? Anosmia wymaga dokładnego badania laryngologicznego, z głównym naciskiem na ocenę jamy nosowej i gardła. Często badanie to obejmuje także endoskopową kontrolę górnych dróg oddechowych. Lekarz może zdecydować się również na przeprowadzenie testu węchu, polegającego na wąchaniu różnych substancji, na przykład olejków eterycznych, kawy czy mięty. Czasami zaleca się wykonanie badań neurologicznych, które mogą obejmować badania obrazowe. Takie jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa, w celu wykluczenia problemów z centralnym układem nerwowym jako potencjalnego źródła problemu.

Znasz już przyczyny anosmii, poznaj sposoby leczenia!

Leczenie przyczynowe stanowi główny składnik terapii. Problemy wynikające z chorób zapalnych nosa są głównie leczone środkami steroidowymi oraz przeciwzapalnymi. W przypadku schorzeń alergicznych najpierw musimy zidentyfikować alergeny. Jeśli przyczyną utraty węchu jest mechaniczne zablokowanie nosa, skuteczne mogą być procedury chirurgiczne lub endoskopowe. Natomiast jeśli problem leży w mózgu, stosuje się zabiegi neurochirurgiczne.

Badania wskazują, że od 3 do 20% ludzi ma problemy z węchem. Chociaż nie są one tak powszechne jak problemy ze wzrokiem czy słuchem, to znacząco wpływają na komfort życia chorych. Dlatego ważne jest aby szybko rozpoznać przyczyny anosmii i rozpocząć leczenie problemów z węchem. Warto pamiętać również o profilaktyce chorób zakaźnych, rezygnacji z palenia oraz unikania urazów głowy.

Przyczyny anosmii, a COVID-19

Częstym objawem zakażenia wirusem SARS-COV-2 jest utrata węchu (anosmia) lub jego częściowa utrata (hiposmia) podczas zachorowania na COVID-19. Według European Rhinologic Society, aż u 20-60% chorych pojawia się brak węchu w czasie choroby. Co więcej, ten objaw często występuje zanim pojawią się inne symptomy, takie jak kaszel czy gorączka, i jest dominującym zjawiskiem w zakażeniu. Utrata węchu podczas COVID-19 to zazwyczaj nagły brak odczuwania zapachów, różniący się od stopniowego zaniku, jaki można zauważyć w innych schorzeniach.

Prognozy dotyczące powrotu węchu są obecnie optymistyczne, choć indywidualne dla każdego pacjenta. Związany z nim zmysł smaku również ulega pogorszeniu. W trakcie grypy lub przeziębienia często doświadczamy problemów ze smakiem i węchem, związanych z zatkanym nosem i katarze. W przypadku COVID-19 jednak utrata smaku i węchu jest nagła i praktycznie całkowita, bez konieczności występowania katarem czy zatkaniem nosa.