Zatkany nos to powszechny objaw infekcji dróg oddechowych, zarówno wywoływanych przez wirusy, jak i bakterie. Towarzyszą mu zazwyczaj nadmierne wydzielanie śluzu, kichanie, bóle głowy, bóle gardła, kaszel, chrypka oraz ogólne osłabienie organizmu. Natomiast uczucie zatkanego nosa bez wyraźnego kataru może wskazywać na różne przewlekłe schorzenia, takie jak zapalenie zatok, deformacja przegrody nosa czy obecność polipów. Pojawienie się problemu może również być spowodowane urazem, często wtedy towarzyszy mu krwawienie.
Zatkany nos bez kataru
Jednym z czynników powodujących uczucie zatkanych dróg nosowych i kłopoty z oddychaniem jest obrzęk błony śluzowej nosa. Może to być rezultatem kontaktu z alergenami wdychanymi, takimi jak pyłki roślin, zarodniki pleśni, roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt. Typowe symptomy alergicznego nieżytu nosa obejmują zatkanie nosa (często występujące mniej powszechnie niż inne objawy), świąd i zaczerwienienie nosa, serię kichnięć oraz wodnisty wyciek z nosa. Należy również zwrócić uwagę na symptomy dotyczące oczu, takie jak łzawienie, swędzenie i zaczerwienienie.
Gdy objawy pojawiają się nagle, ważne jest natychmiastowe uniknięcie alergenu. W celu złagodzenia dolegliwości stosuje się leki bez recepty, takie jak leki donosowe, które zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa, oraz leki przeciwhistaminowe. W przypadku nasilenia objawów zaleca się konsultację z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który może skierować pacjenta do specjalisty alergologa.
Zatkany nos – to często chore zatoki i polipy
Polipy nosa stanowią potencjalną przyczynę uczucia zatkanego nosa. Są to niezłośliwe wyrośla tkankowe, miękkie i zazwyczaj bezbolesne, które często lokalizują się w obszarze ujścia zatok przynosowych do jamy nosowej. Ich dokładna przyczyna powstawania nie jest jeszcze w pełni zrozumiała.
Objawy obecności polipów nosa obejmują uczucie zatkanego nosa, wydzielanie śluzu z nosa (często ropnego lub surowiczego), zaburzenia smaku i węchu oraz uczucie ucisku w okolicy nasady nosa. Często występują również bóle głowy, bóle zębów, chrapanie oraz nawracające infekcje górnych dróg oddechowych.
Przy podejrzeniu obecności polipów nosa zaleca się konsultację z lekarzem pierwszego kontaktu, a w niektórych przypadkach może być konieczna opinia specjalisty laryngologa. W zależności od nasilenia objawów, leczenie może obejmować terapię lekami przeciwzapalnymi w postaci kropli do nosa lub doustnych glikokortykosteroidów. W sytuacji braku poprawy po leczeniu farmakologicznym, konieczne może być zastosowanie leczenia chirurgicznego.
Skrzywienie przegrody nosa i deformacja nosa zewnętrznego
U wielu chorych zaburzenia drożności nosa wynikają z nieprawidłowej budowy anatomicznej nosa. Najczęściej jest to skrzywienie przegrody nosa, które zwęża lub całkowicie blokuje przewody nosowe. Rzadziej na pogorszenie oddychania nosem wpływają deformacje nosa zewnętrznego, zwłaszcza w okolicy nozdrzy przednich. Skrzywienia przegrody nosa mogą być wrodzone lub powstać w okresie rozwoju nosa albo mogą być wynikiem urazów nosa i twarzy.
Wskazaniem do interwencji chirurgicznej są przypadki, gdy występują:
- częste krwawienia z nosa oraz zapalenie zatok,
- problemy z węchem,
- bóle głowy,
- trudności w swobodnym oddychaniu przez nos.
Przewlekłe zapalenie zatok i zatkanie nosa to dwa stany, które często występują razem. Przewlekłe zapalenie zatok diagnozuje się, gdy pacjent cierpi na dwa lub więcej z następujących objawów: trudności z oddychaniem przez nos, obecność wydzieliny z nosa, uczucie napięcia w okolicy twarzy, a także problemy z węchem.
Zatkany nos może mieć także rzadziej spotykane przyczyny
U dzieci częstym powodem są ciała obce w nosie. Laryngolodzy często znajdują w nosie np. koraliki, drobne części zabawek, kostki do gry, resztki jedzenia itp. W niektórych przypadkach mogą one prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Nadużywanie kropli donosowych ( np. na bazie xylometazoliny) także może prowadzić do stąłych problemów z oddychaniem przez nos i zawsze wymaga specjalistycznego leczenia.
Należy także pamiętać, że do zaburzeń w oddychaniu przez nos mogą także prowadzić nowotwory nosa i zatok. W przypadku długotrwałych problemów z oddychaniem przez nos musimy to mieć na uwadze. Wczesna konsultacja laryngologiczna i postawienie właściwej diagnozy może w takim przypadku uratować nie tylko zdrowie, ale i życie chorego.
Domowe sposoby na zatkany nos
Trudności w oddychaniu przez nos dotyczą większości z nas i na szczęście często są to objawy przejściowe. Jeżeli jednak dokuczają nam dłużej niż 14 dni to bezwzględnie wymagana jest ocena przez lekarza laryngologa. Zarówno dzieci jak i dorośli, doświadczają zatkanego nosa bez towarzyszącego kataru, istotne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności powietrza w pomieszczeniach oraz dbanie o prawidłowe nawodnienie organizmu. W przypadku ran i podrażnień skóry na skrzydełkach nosa, zalecane jest stosowanie maści zawierających dekspantenol. Kolejnym skutecznym sposobem na złagodzenie zatkanego nosa są inhalacje parowe. Znane również jako parówki, wykorzystujące olejki eteryczne, takie jak np. eukaliptusowy czy miętowy. Dodatkowo, maści z mentolem aplikowane na klatkę piersiową mogą przynieść ulgę. Dla dzieci, warto rozważyć plasterki z olejkami eterycznymi, które można umieścić na ubraniu malucha.