Sen który nie przynosi ukojenia i poranek, który rozpoczyna się bólem głowy jest dla wielu z nas przykrą codziennością. Niektórzy z nas mają tak od zawsze i uznają taką sytuację za wręcz naturalne zjawisko. Tak jednak nie jest – obturacyjny bezdech senny, który może się tak manifestować, jest chorobą stosunkowo częstą, którą można dość skutecznie leczyć. Niestety pozostaje bardzo długo niezdiagnozowany, a pacjenci borykający się z tym problemem często szukają pomocy u różnych lekarzy.
Czym jest obturacyjny bezdech senny?
Obturacyjny bezdech senny jest to choroba, która wynika z powtarzających się zamknięć górnych dróg oddechowych lub zwężenia gardła. Praca mięśni oddechowych (czyli głównie przepony) jest jednak zachowana. Wszystko to prowadzi do spadku stężenia tlenu w naszej krwi, a tym samym do krótkich przebudzeń, których zazwyczaj nie pamiętamy. W ich efekcie wysypiamy się znacznie gorzej, budzimy się z bólem głowy i znacząco obniżonym libido. Obturacyjny bezdech senny częściej dotyka osób otyłych, z przerostem migdałków, skrzywieniem przegrody nosowej. Notuje się także więcej przypadków obturacyjnego bezdechu sennego po wieczornym piciu alkoholu oraz w niedoczynności tarczycy. Warto pamiętać, że również oporne na leczenie nadciśnienie tętnicze może wskazywać na obturacyjny bezdech senny. Należy jednak zauważyć, iż tak dotkliwa przypadłość może również wystąpić u osób, które mają prawidłową masę ciała i nie występują u nich inne czynniki ryzyka.
Jakie są objawy obturacyjnego bezdechu sennego?
Do głównych objawów, poza wspomnianą sennością należą:
- poranny ból głowy,
- zaburzenia koncentracji,
- zaburzenia pamięci,
- obniżone libido,
- depresja,
- zaburzenia emocjonalne
- chrapanie
- wzmożona potliwość
- przebudzenia z poczuciem duszności
- nadciśnienie tętnicze
Wszystkie te objawy są dotkliwe, a ich przyczyna często nieuchwytna. Osoby dotknięte szukają więc pomocy u różnych lekarzy.
Obturacyjny bezdech senny to nie tylko gorsza jakość życia
Niestety okazuje się, że obturacyjny bezdech senny to nie tylko niewyspanie oraz bóle głowy, ale też znacznie większe ryzyko rozwinięcia różnych chorób sercowo-naczyniowych, a nawet spowodowania wypadków komunikacyjnych. To wszystko podnosi ryzyko przedwczesnej śmierci.
W jaki sposób ustala się rozpoznanie?
Ryzyko obturacyjnego bezdechu sennego lekarz ustala za pomocą kwestionariuszy, a badaniem rozstrzygającym, będącym tak zwanym złotym standardem jest badanie snu takie jak polisomnografia lub poligrafia. W tym bezbolesnym badaniu wykonywanym podczas snu mierzy się między innymi saturację, wykonuje się EKG, EEG oraz mierzy się ruchy klatki piersiowej i brzucha. Badanie to zazwyczaj wykonuje się w szpitalu i siłą rzeczy jest związane z koniecznością pozostania na oddziale na noc.
Jakie są opcje terapeutyczne?
Podstawową zasadą leczenia jest zmiana stylu życia – redukcja masy ciała u osób otyłych i z nadwagą oraz nie picie alkoholu przed snem. Już redukcja masy ciała o 10% prowadzi do zmniejszenia liczby bezdechów i oddechów spłyconych o prawie 30%. Pomocne może być również unikanie spania na plecach oraz leków zmniejszających napięcie mięśniowe. Tak jak w szeregu innych chorób, również w obturacyjnym bezdechu sennym rzucenie palenia ma udowodniony, korzystny wpływ. W przypadku ciężkiego przebiegu wykorzystuje się również maszyny zwane CPAP, auto-CPAP i BIPAP, które wtłaczając powietrze utrzymują drożność dróg oddechowych. Jako uzupełnienie tej terapii może posłużyć plastyka przegrody nosowej oraz tonsillektomia. Zabiegi te poprawiają działanie wymienionych wcześniej aparatów a w niektórych przypadkach umożliwiają nawet rezygnację z ich używania. W sytuacjach, gdy wyżej wymienione zabiegi nie przyniosły wyczekiwanego skutku rozważyć należy postępowanie operacyjne. Doświadczony lekarz laryngolog lokalizuje wtedy dokładną przyczynę obturacyjnego bezdechu sennego i proponuje w jego obrębie leczenie chirurgiczne.