Oddychanie jest jedną z najważniejszych funkcji życiowych, a zarazem jednym z niewielu działań, które wykonujemy naturalnie i intuicyjnie od samego początku naszego istnienia. Gdy jesteśmy w stanie spoczynku, osoba dorosła wykonuje przeciętnie od 10 do 20 oddechów na minutę. Objętość powietrza, którą wdychamy, wynosi około 0,5 litra. Natomiast małe dzieci oddychają znacznie szybciej, nawet do 60 oddechów na minutę. Te parametry mogą się różnić w zależności od sytuacji, na przykład gdy jesteśmy zdenerwowani lub po wysiłku fizycznym. Wdech i wydech są procesami automatycznymi, co oznacza, że wykonujemy je bez zastanawiania się nad nimi. Prawidłowe oddychanie powinno odbywać się przez nos. Oddychanie przez usta jest nieprawidłowością, która może mieć różne przyczyny i może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji zdrowotnych. A czy Tobie zdarza się oddychanie ustami?
Czy oddychanie przez usta może być niezdrowe?
Wiele osób może nie zdawać sobie sprawy, że oddychanie przez usta ma negatywny wpływ na nasze zdrowie i jest nieprawidłowym sposobem funkcjonowania. Kiedy oddychamy przez usta, zakłócamy nie tylko prawidłowy schemat oddechu, ale także naruszamy funkcje mowy i układu nerwowego. Co więcej, oddychanie przez usta jest płytsze niż przez nos, co może prowadzić do niedotlenienia krwi, ograniczając dostęp tlenu do narządów i tkanek. Jeśli oddychanie przez usta staje się nawykiem, może mieć bardzo negatywne konsekwencje dla naszego organizmu.
Podczas prawidłowego oddychania przez nos, powietrze, które wdychamy, jest oczyszczane, podgrzewane i nawilżane. Oddychanie przez nos umożliwia również produkcję tlenku azotu, którego większość, czyli aż 60%, jest wytwarzana przez błonę śluzową zatok przynosowych. Tlenek azotu pełni ważną funkcję ochronną dla górnych dróg oddechowych, zwalczając patogeny i wpływając na naszą odporność. Te procesy są zakłócone, gdy oddychamy przez usta.
Jakie są przyczyny oddychania przez usta?
Istnieje wiele przyczyn oddychania przez usta. Oto kilka z nich:
- upośledzenie drożności dróg oddechowych;
- przerost migdałka gardłowego;
- przerost migdałków podniebiennych;
- polipy nosa;
- skrzywienie przegrody nosa;
- przerost małżowin nosowych dolnych;
- obrzęk błony śluzowej nosa (alergiczny, infekcyjny);
- zapalenie błony śluzowej nosa i zatok;
- złe warunki klimatyczne (zbyt suche powietrze);
- nieprawidłowa pozycją spania;
- zły nawyk oddechowy.
Jakie skutki niesie za sobą oddychanie ustami?
Oddychanie przez usta może mieć różne skutki, zależnie od indywidualnej sytuacji. Oto kilka potencjalnych konsekwencji nieprawidłowego oddychania:
Wady rozwojowe szczęki: U dzieci, które oddychają przez usta, często występuje tyłozgryz. Może również dojść do przesunięcia górnych siekaczy oraz zwężenia dolnego łuku zębowego. Nieprawidłowy tor oddychania może być przyczyną różnych wad zgryzu.
Problemy logopedyczne: Oddychanie przez usta we wczesnym dzieciństwie może prowadzić do poważnych trudności w wymowie. Wynika to głównie z nieprawidłowej pozycji języka w stanie spoczynku. Brak możliwości jego prawidłowego ułożenia utrudnia pacjentowi mówienie.
Obniżona odporność: Oddychanie przez usta powoduje wysuszenie błony śluzowej, co zwiększa ryzyko częstych infekcji.
Niedotlenienie: Płytsze oddychanie prowadzi do niedotlenienia krwi. Skutkiem tego jest ograniczony dostęp tlenu do narządów i tkanek.
Nieprawidłowa postawa: Ciekawym zjawiskiem jest fakt, że oddychanie przez usta może prowadzić do nieprawidłowej postawy ciała. Wynika to z nadmiernego obciążenia mięśni klatki piersiowej.
Stany zapalne jamy ustnej i próchnica: Suchość błon śluzowych jamy ustnej spowodowana oddychaniem przez usta może prowadzić do zmniejszenia produkcji śliny. Zwiększa to ryzyko wystąpienia stanów zapalnych oraz próchnicy.
Wszystkie te czynniki podkreślają negatywne konsekwencje oddychania przez usta i wskazują, jak istotne jest prawidłowe oddychanie przez nos dla naszego zdrowia ogólnego.
Oddychanie ustami a infekcje
Krótkotrwałe oddychanie przez usta nie jest powodem do niepokoju i często jest spowodowane infekcjami bakteryjnymi lub wirusowymi. Stan zapalny błony śluzowej nosa prowadzi do zwiększonej produkcji wydzielin. Katar blokuje przewody nosowe, utrudniając prawidłowy przepływ powietrza podczas oddychania.
Wraz z wystąpieniem kataru pojawia się suchość wewnątrz jamy ustnej i na wargach. Ważne jest regularne nawadnianie organizmu podczas leczenia. Preparaty nawilżające w formie maści, kremów czy pomadek mogą być również pomocne.
W większości przypadków nieżyt nosa nie powoduje poważnych powikłań. Jednak osoby cierpiące na astmę oskrzelową mogą doświadczać nasilenia objawów, w tym duszności, w związku z tym stanem zapalnym.
Oddychanie ustami a bezdech senny
Spanie z otwartymi ustami może być pierwszym sygnałem występowania bezdechu sennego, stanu, który może dotykać zarówno dzieci, jak i dorosłych. Częstym towarzyszącym mu objawem jest chrapanie. Bezdech senny może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca, migotanie przedsionków, a w skrajnych przypadkach może nawet doprowadzić do zgonu sercowego. Nie należy więc bagatelizować tych dolegliwości i niezwłocznie udać się do specjalisty – lekarza laryngologa.