Nos pełni szereg fundamentalnych funkcji w organizmie człowieka, które są niezwykle istotne dla naszego codziennego funkcjonowania. Dlatego tak ważne, jest dbanie o drożność nosa. Jedną z najważniejszych zadań nosa jest przede wszystkim zapewnienie prawidłowego oddychania. To dzięki niemu wdychamy świeże powietrze, bogate w tlen, niezbędny dla naszego organizmu. Kolejną kluczową funkcją nosa jest filtracja powietrza. W nosie znajdują się małe włoski i błony śluzowe, które zatrzymują cząsteczki kurzu, pyłki roślin, wirusy, bakterie i inne zanieczyszczenia, uniemożliwiając im dostanie się do dróg oddechowych. Dzięki temu nos pełni rolę swoistego filtra powietrza, chroniącego nas przed szkodliwymi substancjami.

Narząd ten również odpowiada za ogrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza. Gdy powietrze przechodzi przez nos, jest ono ogrzewane przez naczynia krwionośne znajdujące się w błonach śluzowych. Dociera do płuc już odpowiednio nagrzane i wilgotne, co ułatwia ich funkcjonowanie. Dodatkowo nos pełni rolę narządu węchowego. Umożliwia nam odbieranie zapachów. Dzięki tysiącom receptorów w błonach śluzowych nosa jesteśmy w stanie rozróżniać różne zapachy i korzystać z tego zmysłu w codziennym życiu.

Drożność nosa, a zanieczyszczenia powietrza

Zanieczyszczenia powietrza mają negatywny wpływ na drożność nosa, prowadząc do różnych problemów zdrowotnych. Powietrze stanowi podstawę naszego egzystowania, a jego skład ma kluczowy wpływ na warunki i jakość życia każdego człowieka. Niestety, zanieczyszczenie środowiska naturalnego jest powszechnym problemem społecznym, który negatywnie wpływa na zdrowie populacji. Szczególnym zmartwieniem, zwłaszcza w regionach związanych z rozwiniętym przemysłem, jest obecność pyłów, szkodliwych związków gazowych i organicznych w powietrzu. W okresie jesienno-zimowym pojawia się również kłopot związany z emisją toksycznych substancji przez ogrzewanie domów. 

Ważną kwestią jest także obecność alergenów, które są główną przyczyną alergicznych chorób. Badania populacyjne jednoznacznie wskazują na wzrost zachorowalności na alergiczny nieżyt nosa (ANN) oraz astmę oskrzelową. Szacuje się, że ANN dotyka około 25% populacji światowej. Problem ten szczególnie dotyczy dzieci w wieku 3-16 lat, zwłaszcza mieszkających w większych miastach. W powietrzu występuje także wiele patogenów, w tym bakterie i wirusy, które są odpowiedzialne za liczne przypadki przeziębień, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym.

Jak zanieczyszczenia wpływają na drożność nosa?

Podrażnienie błony śluzowej

Zanieczyszczenia powietrza, takie jak pyły, kurz, chemikalia i cząstki drażniące, mogą powodować reakcję zapalną w błonie śluzowej nosa. Prowadzą do obrzęku, zwiększonej produkcji śluzu oraz podrażnienia nosa, co może utrudniać swobodne oddychanie.

Alergie

W powietrzu występują również różne alergeny, takie jak pyłki roślin, grzyby, roztocza czy sierść zwierząt. Kontakt z tymi alergenami może wywołać reakcję alergiczną, prowadzącą do stanu znanego jako alergiczny nieżyt nosa (ANN). Objawy ANN, takie jak przekrwienie nosa, kichanie, świąd i wodnisty wyciek z nosa, mogą powodować utrudnienia w drożności nosa.

Zatruwanie substancjami chemicznymi

Niektóre zanieczyszczenia powietrza, takie jak związki chemiczne emitowane przez przemysł czy spaliny pojazdów, mogą mieć bezpośredni toksyczny wpływ na błonę śluzową nosa. Mogą powodować podrażnienie, uszkodzenie komórek i prowadzić do stanów zapalnych, co może wpływać na drożność nosa.

Infekcje

Zanieczyszczenia powietrza mogą również zawierać patogeny, takie jak wirusy i bakterie, które mogą powodować infekcje górnych dróg oddechowych. Infekcje te mogą prowadzić do obrzęku i zapalenia błony śluzowej nosa, co może wpływać na drożność nosa.

Wszystkie te czynniki mogą powodować zwężenie przewodów nosowych, obrzęk błony śluzowej i utrudnienia w drożności nosa. Mogą również prowadzić do przewlekłych stanów zapalnych i nasilać objawy takie jak przekrwienie, katar i duszność nosa. W przypadku poważniejszych problemów z drożnością nosa związanymi z zanieczyszczeniami powietrza, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu odpowiedniej diagnostyki i leczenia.

Czy palenie papierosów wpływa na drożność nosa?

Palenie papierosów ma negatywny wpływ na drożność nosa. Papierosy zawierają wiele toksycznych substancji chemicznych, takich jak nikotyna, formaldehyd, amoniak i inne związki drażniące. Podrażnienie błony śluzowej nosa przez te substancje może prowadzi do obrzęku, zwiększonej produkcji śluzu i podrażnienia nosa, co może utrudniać swobodne oddychanie. Błonę śluzową nosa pokrywają rzęski, które usuwają zanieczyszczenia i śluz z nosa. Palenie papierosów może uszkodzić te rzęski, co prowadzi do zmniejszenia ich zdolności do oczyszczania nosa. To z kolei może prowadzić do nagromadzenia się śluzu i zanieczyszczeń, utrudniając drożność nosa.

Oprócz tego nałóg tytoniowy pogarsza objawy alergiczne, takie jak katar, świąd i przekrwienie nosa. Substancje chemiczne obecne w dymie papierosowym mogą nasilać reakcje alergiczne, powodując zaostrzenie alergicznego nieżytu nosa (ANN). Osłabia naturalną odporność organizmu, w tym w obrębie dróg oddechowych. Osoby palące są bardziej podatne na infekcje górnych dróg oddechowych, które mogą prowadzić do stanów zapalnych i utrudniać drożność nosa.

Co należy robić w przypadku pojawienia się zaburzeń drożności nosa?

Jeśli niedrożność nosa występuje wraz z infekcją górnych dróg oddechowych, zalecane jest stosowanie leczenia objawowego. Jednak w przypadku ciężkiego lub przedłużającego się nasilenia dolegliwości, konieczna może być ocena lekarska. Jeżeli podejrzewamy obecność ciała obcego w przewodach nosowych, należy skonsultować się z lekarzem laryngologiem. W przypadku przewlekłych dolegliwości, często wymagane jest skonsultowanie się z różnymi specjalistami. Takimi jak lekarz rodziny, laryngolog, pediatra, alergolog, gastrolog, pulmonolog, neurolog czy onkolog. Objawy jednostronne są szczególnie niepokojące i wymagają pilnej diagnostyki.