Każdy z nas pewnie zetknął się z sytuacją, kiedy miał niedrożny nos. To znaczy, że powietrze nie może swobodnie przepływać przez nozdrza. Może to dotyczyć jednej lub obu dziurek nosowych. Ten problem może wystąpić z różnych powodów, takich jak alergia, infekcja lub skrzywienie przegrody nosowej. Niedrożność nosa może być tymczasowa lub trwała. U dzieci, przyczyną niedrożnego nosa może być również zatkanie nozdrzy przez ciało obce. Natomiast u niemowląt, najczęstszą przyczyną niedrożności nosa jest wada rozwojowa lub uraz, który mógł wystąpić w czasie ciąży lub porodu.

Prawidłowe oddychanie przez nos oznacza oczyszczanie, ocieplanie i nawilżanie wdychane powietrze. Jeśli nos jest drożny, chroni górne i dolne drogi oddechowe przed zanieczyszczeniami oraz różnymi szkodliwymi patogenami, takimi jak bakterie, wirusy i grzyby. Niedrożny nos może prowadzić do wielu niekorzystnych dla organizmu człowieka patologicznych zjawisk. Te zjawiska nie tylko dotyczą dróg oddechowych, ale także mogą powodować niedotlenienie układu nerwowego, uczucie zmęczenia, zmiany w budowie klatki piersiowej i czaszki, wady wymowy, trudności w artykulacji i wadliwe zgryzy.

Dlaczego mam niedrożny nos?

Stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, polipy, nieprawidłowa budowa anatomiczna nosa, kształt jam nosowych, zarówno nowotwory złośliwe, jak i łagodne, wrodzone wady, urazy, obce ciała czy przerost migdałka gardłowego – wszystkie te czynniki mogą powodować jednostronne lub obustronne ograniczenie drożności nosa. W dzisiejszych czasach diagnostyka opiera się na nowoczesnych metodach badania fizycznego, badań endoskopowych, obrazowych i czynnościowych nosa. Szybkie odetkanie jam nosowych i stworzenie warunków do dalszego leczenia jest możliwe dzięki stosowaniu miejscowych leków sympatykomimetycznych w postaci kropli do nosa.

Nieżyt nosa

Zwany potocznie katarem, powstaje w wyniku nadmiernej reakcji błony śluzowej nosa na różne czynniki wywołujące. Mogą nimi być wirusy, bakterie, grzyby, a także czynniki fizyczne, takie jak zmiany temperatury, wilgotności powietrza, zanieczyszczenia i pyłki. Najczęstszą postacią nieżytu nosa w praktyce lekarskiej jest zapalenie błony śluzowej nosa wywołane przez wirusy. Nieżyt nosa o podłożu bakteryjnym występuje rzadziej i często towarzyszy zapaleniu zatok przynosowych. Istnieje także odrębna grupa zapaleń błony śluzowej nosa, takich jak alergiczny nieżyt nosa, całoroczny niealergiczny nieżyt nosa, niealergiczny nieżyt nosa z eozynofilią, nieżyt naczynioruchowy, twardziel, a także zapalenia spowodowane gruźlicą i histoplazmozą.

Główne objawy nieżytu nosa to:

• Trudności w oddychaniu przez nos, 
• obfite wydzielanie z nosa, które może mieć różną konsystencję, taką jak wodnisty, śluzowo-ropny, śluzowy lub ropny,
• uczucie pieczenia i swędzenia w nosie,
• nadmierne łzawienie,
• trzymanie nosa zamkniętego,
• przekrwienie skóry nosa,
• kaszel,
• bóle uszu i głowy,
• niedosłuch,
• gorączka.

Stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok przynosowych

Niedrożny nos często jest spowodowany stanem zapalnym błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Ten stan zapalny powoduje obrzęk i zwiększone wydzielanie śluzu, co prowadzi do utrudnienia swobodnego przepływu powietrza przez nozdrza. Niedrożność nosa może być wynikiem różnych czynników, takich jak infekcje wirusowe, bakteryjne lub grzybicze, alergie, nadmierne podrażnienie błony śluzowej, polipy nosa, skrzywienie przegrody nosowej, a także inne schorzenia wpływające na drożność nosa. W przypadku stanu zapalnego błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, objawy takie jak obrzęk, nadmierne wydzielanie śluzu, pieczenie, swędzenie nosa, kichanie, ból głowy oraz utrudnienie oddychania przez nos mogą wystąpić równocześnie z niedrożnością nosa. Leczenie stanu zapalnego może pomóc w redukcji niedrożności nosa i poprawie drożności dróg oddechowych.

Anatomiczne zaburzenia budowy nosa

Niedrożność nosa u dorosłych często wynika z skrzywienia przegrody nosowej, co jest powszechne w większym lub mniejszym stopniu u osób białej rasy. Główną przyczyną skrzywienia przegrody nosowej jest nierównomierny wzrost jej części kostnych, chrzęstnych i kości twarzoczaszki. Istnieje dysproporcja pomiędzy sztywnością struktury kostnej nosa a dużą elastycznością chrząstek, zwłaszcza przy zmniejszeniu odległości między przednią częścią podstawy czaszki a wysklepionym podniebieniem twardym, znane jako „podniebienie gotyckie”. W przypadku chronicznego stanu zapalnego błony śluzowej nosa, który powoduje uporczywe obrzęki i przekrwienie, może dojść do obustronnego przerostu małżowin dolnych, co prowadzi do ograniczenia przepływu powietrza przez nozdrza.

Jak postępować przy niedrożności nosa?

Jeśli niedrożność nosa występuje wraz z infekcją górnych dróg oddechowych, zalecane jest stosowanie leczenia objawowego. Jednak w przypadku ciężkiego lub przedłużającego się nasilenia dolegliwości, konieczna może być ocena lekarska. Jeżeli podejrzewamy obecność ciała obcego w przewodach nosowych, należy skonsultować się z lekarzem laryngologiem. W przypadku przewlekłych dolegliwości, często wymagane jest skonsultowanie się z różnymi specjalistami. Takimi jak lekarz rodziny, laryngolog, pediatra, alergolog, gastrolog, pulmonolog, neurolog czy onkolog. Objawy jednostronne są szczególnie niepokojące i wymagają pilnej diagnostyki.