Wakacje pod palmami, długie godziny na plaży czy górskie wędrówki w pełnym słońcu to dla wielu spełnienie marzeń. Jednak za chwilową opalenizną może kryć się długotrwałe zagrożenie dla zdrowia. Promieniowanie UV nie tylko przyspiesza starzenie się skóry! Może prowadzić do uszkodzeń DNA komórek, stanów zapalnych, a nawet raka skóry. Co więcej, zbyt długie wystawianie się na słońce wpływa również negatywnie na błony śluzowe nosa, gardła i jamy ustnej, o czym rzadko się mówi. Jak zatem zadbać o skuteczną ochronę przed słońcem, nie rezygnując z przyjemności przebywania na świeżym powietrzu?

Jak działa promieniowanie UV na skórę i układ oddechowy?

Promieniowanie ultrafioletowe dzieli się na trzy rodzaje: UVA, UVB i UVC. Najbardziej szkodliwe UVC jest pochłaniane przez atmosferę, natomiast UVA i UVB docierają do powierzchni ziemi i oddziałują na nasze ciało. UVA przenika głęboko w skórę, niszcząc włókna kolagenowe i przyspieszając proces starzenia. UVB odpowiada za oparzenia słoneczne i może uszkadzać komórkowe DNA, prowadząc do zmian nowotworowych.

Z punktu widzenia laryngologa szczególnie istotne jest działanie promieni UV na błony śluzowe nosa i gardła. Długotrwała ekspozycja na promieniowanie może prowadzić do suchości, podrażnienia oraz pogorszenia funkcji ochronnych nabłonka oddechowego. Skóra twarzy, ust i szyi, będąca stale wystawiona na słońce, jest szczególnie narażona na mikrouszkodzenia, które mogą prowadzić do przewlekłych stanów zapalnych i zaburzeń odporności lokalnej.

Ochrona przed słońcem na wakacjach – planuj mądrze

Podczas egzotycznych podróży ochrona przed słońcem powinna być absolutnym priorytetem. W rejonach o wysokim indeksie UV, takich jak kraje Afryki, Azji Południowo-Wschodniej czy Ameryki Środkowej, ryzyko oparzeń jest znacznie większe niż w Polsce. Dlatego planując aktywności na zewnątrz, warto unikać przebywania na pełnym słońcu w godzinach 11:00–15:00. W tym czasie promieniowanie osiąga najwyższe wartości i jest najbardziej niebezpieczne.

Zawsze noś ze sobą wodę, okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV i nakrycie głowy. Czapka z daszkiem chroni nie tylko skórę głowy, ale także twarz i nos, które są jednymi z najczęstszych miejsc rozwoju zmian skórnych związanych z UV. Pamiętaj, że nos i uszy są szczególnie podatne na poparzenia, a ich skóra jest cienka i wrażliwa.

Kremy z filtrem – podstawa ochrony przed słońcem

Codzienne stosowanie kremu z filtrem przeciwsłonecznym to najskuteczniejsza forma ochrony przed słońcem. Dermatolodzy zalecają wybieranie produktów o wysokim SPF, najlepiej 30 lub więcej. Krem należy nakładać na skórę minimum 20 minut przed wyjściem na zewnątrz. Następnie powtarzać aplikację co 2–3 godziny, szczególnie po kąpieli lub intensywnym poceniu się.

Zwróć uwagę na miejsca, które często pomijamy: kark, uszy, powieki, grzbiety dłoni i stopy. Dla osób z jasną karnacją lub historią nowotworów skóry zalecane są filtry mineralne zawierające tlenek cynku lub dwutlenek tytanu, które tworzą fizyczną barierę ochronną.

Z punktu widzenia laryngologii warto wybierać kremy hipoalergiczne i bez substancji zapachowych, które mogą podrażniać błony śluzowe nosa lub wywoływać reakcje alergiczne w okolicach ust. Dobrym rozwiązaniem są również balsamy z filtrem UV do ust. Wargi są szczególnie wrażliwe na działanie słońca i łatwo ulegają przesuszeniu lub poparzeniu.

Ochrona przed słońcem – nie tylko latem

Wbrew powszechnemu przekonaniu, ochrona przed słońcem nie kończy się wraz z wakacjami. Promieniowanie UV działa również w pochmurne dni oraz zimą – szczególnie w górach, gdzie śnieg odbija światło i potęguje jego działanie. Osoby aktywne fizycznie, biegacze, narciarze czy turyści górscy, powinny używać kremów z filtrem przez cały rok.

W codziennej pielęgnacji warto również wprowadzić produkty zawierające antyoksydanty – witaminę C, E, koenzym Q10 czy ekstrakt z zielonej herbaty. Pomagają one neutralizować wolne rodniki powstające pod wpływem UV, wzmacniają skórę i zmniejszają ryzyko powstawania przebarwień.