Alergie oddechowe to jedna z najczęściej występujących dolegliwości cywilizacyjnych, która dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Objawiają się kaszlem, katarem, dusznością, a niekiedy także przewlekłym zmęczeniem i bólami głowy. Wiele osób traktuje je jako uciążliwość sezonową. Jednak nieleczone mogą prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia, a nawet poważniejszych chorób, jak astma. Skąd się biorą alergie oddechowe i jakie czynniki środowiskowe uczulają nas najczęściej?
Czym właściwie są alergie oddechowe?
Alergie oddechowe to reakcja nadwrażliwości układu immunologicznego na czynniki, które w normalnych warunkach nie stanowią zagrożenia. Organizm alergika traktuje pyłki roślin, roztocza, kurz czy sierść zwierząt jako wrogów i wytwarza odpowiedź zapalną, czego efektem są nieprzyjemne objawy ze strony dróg oddechowych. To schorzenie może mieć charakter sezonowy. Jak w przypadku alergii na pyłki, albo całoroczny, gdy uczulają nas roztocza czy pleśń w domu.
Objawy alergii
Typowe oznaki alergii na pyłki to przede wszystkim uporczywy katar, uczucie zatkanego nosa oraz częste kichanie. Wiele osób doświadcza też podrażnienia spojówek – oczy stają się czerwone, łzawiące, czasem lekko obrzęknięte. Do tego dochodzi suchy, męczący kaszel, drapanie w gardle, duszności, a u niektórych także swędzące zmiany na skórze. Częste bywają również nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, bóle głowy i ogólne osłabienie.
Objawy alergii na pyłki często przypominają przeziębienie, jednak różnią się szczegółami – w przeziębieniu pojawia się zazwyczaj gorączka, ból gardła czy gęsta, żółta wydzielina z nosa. Reakcje alergiczne mogą utrzymywać się znacznie dłużej niż infekcja i zmieniać się w zależności od rodzaju pyłków oraz indywidualnej podatności organizmu.
Najczęstsze alergeny wywołujące alergie oddechowe
Najbardziej znanym czynnikiem uczulającym są pyłki roślin, szczególnie traw, brzozy, olchy czy ambrozji. W okresie pylenia kontakt z nimi jest praktycznie nieunikniony, co sprawia, że wiele osób zmaga się z silnym katarem, łzawieniem oczu i uczuciem zatkanego nosa.
Kolejnym powszechnym źródłem alergii są roztocza kurzu domowego. Te mikroskopijne pajęczaki rozwijają się szczególnie w materacach, pościeli i tapicerowanych meblach. Alergie oddechowe może również wywoływać sierść i naskórek zwierząt domowych, a także grzyby i pleśń, które pojawiają się w wilgotnych pomieszczeniach.
Niekiedy pacjenci zastanawiają się, czy mają do czynienia z infekcją, czy reakcją alergiczną. W takich sytuacjach pomocny jest tekst Przeziębienie czy alergia który pozwala odróżnić objawy i uniknąć błędnego leczenia.
Jak radzić sobie z alergiami oddechowymi?
Radzenie sobie z alergiami oddechowymi wymaga zarówno unikania alergenów, jak i stosowania odpowiednich metod leczenia. W sezonie pylenia warto śledzić kalendarze pyłkowe, ograniczać wietrzenie mieszkania w dniach o dużym stężeniu pyłków oraz używać oczyszczaczy powietrza.
Osoby uczulone na roztocza powinny regularnie prać pościel w wysokiej temperaturze, używać specjalnych pokrowców antyalergicznych i ograniczać ilość tkanin, które gromadzą kurz. Przy alergii na pleśń konieczne jest zadbanie o właściwą wentylację pomieszczeń i usuwanie źródeł wilgoci.
Farmakoterapia, czyli stosowanie leków antyhistaminowych i donosowych preparatów sterydowych, często przynosi znaczną ulgę. W niektórych przypadkach lekarze proponują immunoterapię swoistą, która polega na stopniowym przyzwyczajaniu organizmu do alergenu.
Alergie oddechowe a jakość życia
Alergie oddechowe to nie tylko katar czy kaszel – to także realny wpływ na samopoczucie, koncentrację i codzienne funkcjonowanie. Wielu pacjentów skarży się na przewlekłe zmęczenie, bóle głowy czy trudności z nauką i pracą. Objawy nasilają się szczególnie w nocy, kiedy zatkany nos uniemożliwia swobodny oddech i prowadzi do zaburzeń snu.
O tym, jak silny jest wpływ alergii na jakość snu można przekonać się, czytając badania i wskazówki dotyczące poprawy higieny snu u osób z alergią. Niewyspanie i brak regeneracji mają ogromne znaczenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego.
Czy alergie oddechowe mogą się nasilać?
Tak, objawy mogą nasilać się wraz z upływem lat lub przy długotrwałym kontakcie z alergenem. Brak leczenia zwiększa ryzyko rozwinięcia astmy oskrzelowej oraz przewlekłych stanów zapalnych nosa i zatok. Dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiednich metod terapeutycznych.
Alergie oddechowe – codzienność wielu osób
Statystyki pokazują, że alergie oddechowe dotykają coraz większej części społeczeństwa, a Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje dalszy wzrost zachorowań. Styl życia, zanieczyszczenie powietrza, zmiany klimatyczne i większa ekspozycja na alergeny sprawiają, że problem ten staje się jednym z głównych wyzwań zdrowotnych XXI wieku.