Dwa, bardzo ważne układy w naszym organizmie mają nie lada wyzwanie nie tylko w trakcie zimy, ale również w innych porach roku. Mowa o układzie oddechowym i odpornościowym. To czy funkcjonują w równowadze, może zostać zakłócone sezonowymi zmianami temperatury. Inne czynniki sprzyjające obniżeniu odporności to korzystanie z klimatyzacji, nadmierne ogrzewanie oraz przebywanie w zamkniętych, zatłoczonych pomieszczeniach. Sezon jesiennych przeziębień udowadnia nam, jak istotna jest profilaktyka i że należy ją stosować przez cały rok. Bez względu na porę roku, starajmy się ograniczyć ryzyko złapania infekcji i tym samym rozprzestrzeniania się chorób. Jaka jest rola nosa i jamy ustnej w batalii z drobnoustrojami?

Rola nosa, a jego budowa

Nos dzięki swojej unikatowej budowie, bierze udział w nawilżaniu, oczyszczaniu i podgrzewaniu do temperatury zbliżonej do temperatury ciała powietrza. Dlatego też, zanim wdychane powietrze, które jest zimne i suche, dotrze do gardła i płuc, jest ono błyskawicznie poddane obróbce. Ponadto taka budowa nosa pozwala na bardzo szybkie wykrycie, zatrzymanie, ale też co najważniejsze – usunięcie zanieczyszczeń. Takich jak bakterii, wirusów i różne drobnoustroje, które mogłyby wywołać infekcji organizmu. W budowie jamy nosowej można wyodrębnić przedsionek nosa, obszar do oddychania oraz rejon odpowiedzialny za węch. Taki podział odpowiada funkcjom, które dane obszary pełnią.

Przedsionek nosa jest wyścielony wielowarstwowym nabłonkiem płaskim, który składa się z systemem włosków. One grają pierwsze skrzypce, ponieważ początkowo oczyszczają wdychane powietrze i zatrzymują wszelkie zanieczyszczenia. Natomiast kolejne miejsce, wyposażone w błonę śluzową i rzęski odpowiada za właściwe oddychanie i jest nim główny fragment budowy jamy nosowej. Dzięki temu budowa nosa działa jak dobrze przemyślana i zaplanowana ścieżka przeszkód dla drobnoustrojów. Następnie lepki śluz, niczym dobry policjant zatrzymuje i otacza bakterie, wirusy i mikroorganizmy. W tym samym czasie rzęski usuwają i przesuwają zanieczyszczenia w kierunku gardła, żeby zaraz się ich pozbyć na dobre. Oprócz tego, w górnej części jamy nosowej znajduje się także obszar, który umożliwia nam odbiór doznań węchowych. Miejsce to jest pokryte wielowarstwowym nabłonkiem, który składa się z włókien nerwowych węchowych. Wykryte zapachy przekazuje w postaci impulsów do mózgu.

Rola nosa i jamy ustnej w organizmie

Drogi oddechowe to pewnego rodzaju wrota w organizmie, które umożliwiają i kontrolują proces oddychania, niezbędny do życia. Oprócz tej życiodajnej funkcji, stanowią również drzwi dla potencjalnie niebezpiecznych czynników zewnętrznych, takich jak alergeny, bakterie, wirusy oraz cząsteczki zawarte w powietrzu.

Nos i usta są partnerami w swoich obowiązkach. Nos to potocznie mówiąc analizator jakości powietrza, ponieważ przeprowadza kontrolę i dostarcza nawilżone, ogrzane i oczyszczone powietrze do dalszych partii dróg oddechowych. Zastanawiałeś się kiedyś dlaczego kichamy? Otóż odruch kichania jest kolejnym, dodatkowym mechanizmem ochronnym. Wspomaga usunąć potencjalnie niebezpieczne substancje z organizmu, które przechytrzyły pierwszą linię obrony. Jama ustna w aspekcie obronnym, również zasługuje na uznanie. Dzięki obecności śliny i enzymów, które zapobiegają przedostawaniu się niechcianych mikroorganizmów, pełni rolę obronną. Co łączy jamę ustną i nos? Odpowiedzią jest obecność śluzu! Komórki nabłonka wydzielają substancje o właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych, przeciwzapalnych i immunologicznych. Kiedy łączą ze sobą siły, organizm jest zabezpieczony przed potencjalnymi zagrożeniami.

Jak dbać o nos i jamę ustną?

Z myślą o tych dwóch bardzo ważnych narządach, których budowa przyczynia się do wyjątkowego, zadbaj o profilaktykę! Pamiętaj o niej nie tylko w sezonie jesienno-zimowym, ale staraj się wcielać w życie, niezależnie od pory roku. Dzięki tym działaniom wesprzesz swój nos i jamę ustną, a co za tym idzie układ odpornościowy!

1. Płukanie nosa solą fizjologiczną lub specjalnymi roztworami może pomóc w usunięciu potencjalnych patogenów i zanieczyszczeń z tych obszarów. To prosta, a zarazem skuteczna metoda oczyszczania nosa i jamy ustnej.
2. Częste mycie rąk – higiena to podstawa ochrony przed zakażeniem. Dotykając twarzy, szczególnie nosa i ust, możemy przenosić drobnoustroje z rąk do tych delikatnych obszarów. Dlatego mycie rąk to ważna praktyka higieniczna.
3. Unikanie dotykania oczu – stosowanie zasady „nie dotykaj twarzy” pomaga ograniczyć ryzyko przenoszenia patogenów na błony śluzowe nosa i jamy ustnej. Warto zawsze unikać bezpośredniego kontaktu z tymi obszarami, zwłaszcza w miejscach publicznych.

1. Stosowanie maseczek ochronnych w okresach pandemii lub w środowiskach narażonych na zanieczyszczenia, takie jak obszary przemysłowe, miejsca z wysokim poziomem smogu, mocno zakurzone miejsca, zatłoczone środki transportu publicznego itp.
2. Dodatkowe wsparcie w postaci zdrowej i regularnej diety! Zbilansowana dieta bogata w witaminy i minerały, a także odpowiednie nawodnienie organizmu, przyczyniają się do utrzymania prawidłowej pracy nosa i jamy ustnej. Witamina C, cynk i przeciwutleniacze mogą wspomóc zdolność obronną organizmu.
3. Suplementy – jeśli zauważasz spadek odporności lub z badania okresowe potwierdziły niedobór pewnych składników, rozpocznij suplementacje brakujących składników. Jednak przed rozpoczęciem suplementacji pamiętaj, aby skonsultować się z lekarzem.

Wspieraj swój układ odpornościowy witaminą

Kwas askorbinowy, wszystkim znany jako witamina C, jest substancją, która musi zostać dostarczona z zewnątrz do organizmu, ponieważ organizm sam nie jest w stanie ją wyprodukować. Mimo, że nasz organizm potrzebuje jedynie niewielkich ilości tego składnika, witamina C jest bardzo ważna w całym procesie walki z infekcjami. Możemy w sposób naturalny zwiększyć ilość witaminy w organizmie, głównie poprzez żywność. Do naszego jadłospisu, szczególnie jesienią powinny zawitać kiszonki i cytrusy. Innym sposobem są suplementy diety, najlepiej te pochodzenia naturalnego. Witamina C nie tylko wspomaga dla układ odpornościowy, ale stanowi oparcie również dla układu nerwowego:

1. Redukuje uczucie zmęczenia i znużenia, przyczyniając się do ogólnego samopoczucia.
2. Bierze udział w syntezie L-karnityny, substancji kluczowej w procesie przemiany tłuszczu, co wpływa na metabolizm tłuszczów w organizmie.
3. Odgrywa istotną rolę w produkcji hormonów, które regulują reakcję organizmu na stres.